Opis działania zespołu ratownictwa medycznego
Wezwanie i pierwsze wrażenie
Zespół ratownictwa medycznego otrzymał wezwanie w kodzie 2 – wyjazd zwykły. Pacjentka, 88-letnia kobieta, upadła w łazience cztery dni temu. Od tego czasu zgłasza:
- Silne dolegliwości bólowe, nieustępujące po lekach,
- Skrócenie i zewnętrzną rotację prawej kończyny dolnej,
- Obrzęk i zasinienie w okolicy prawego biodra.
Czas dojazdu na miejsce wynosił ok. 7 minut.
Po przybyciu na miejsce zastano pacjentkę w łóżku, czystą i zadbaną, w kontakcie adekwatnym do wieku i współistniejących chorób.
Wywiad medyczny
Pacjentka porusza się na co dzień przy pomocy balkonika. Cztery dni temu upadła w wyniku potknięcia w łazience, po czym pojawił się bardzo silny ból i niemożność obciążenia kończyny.
Choroby współistniejące:
- Nadciśnienie tętnicze,
- Choroba Alzheimera.
Nie zgłasza alergii, ostatni posiłek spożyła około 13:00. Innych dolegliwości nie podaje.
Badanie fizykalne
- Drogi oddechowe: drożne, niezagrożone.
- Czynność oddechowa: wydolna, 16 oddechów/min.
- Tętno: ok. 75/min, dobrze wyczuwalne na tętnicy promieniowej i udowej.
- Neurologicznie: bez odchyleń.
- Kończyna dolna prawa: wyraźne skrócenie i rotacja zewnętrzna, widoczne zasinienie i obrzęk w okolicy biodra.
Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego
Przygotowanie do transportu
Ze względu na podejrzenie złamania szyjki kości udowej, zdecydowano o transporcie pacjentki do szpitala przy użyciu materaca próżniowego, zapewniającego lepsze unieruchomienie i komfort niż klasyczna deska ortopedyczna.
Podczas przygotowań:
- Zmierzono parametry życiowe – w normie.
- Uzyskano wkłucie dożylne – stopniowe podanie morfiny (5 mg, 3 mg, 2 mg) oraz 2,5g metamizolu rozcieńczonego w 100 ml NaCl 0,9%.
- Znieczulenie było skuteczne, pacjentka nie odczuwała bólu w spoczynku.
- Przeniesienie pacjentki – z pomocą domowników umieszczono ją na materacu próżniowym, a następnie na noszach.
Transport i przekazanie pacjentki
Transport do szpitala trwał ok. 20 minut i przebiegł bez powikłań. Pacjentka nie zgłaszała dolegliwości bólowych. Po dotarciu do SOR skontrolowano parametry życiowe – nadal w normie.
Analiza przypadku – kluczowe aspekty postępowania
Zastosowanie materaca próżniowego zamiast deski ortopedycznej
- Lepsza stabilizacja i komfort – materac próżniowy dopasowuje się do kształtu ciała pacjenta, redukując ból i ryzyko dalszych uszkodzeń.
- Mniejsze ryzyko powikłań – równomierny nacisk ogranicza ryzyko odleżyn, co jest kluczowe u pacjentów w podeszłym wieku.
- Indywidualne dopasowanie – materac zapewnia stabilizację nawet przy deformacjach ciała czy skróceniu kończyny, czego nie zapewnia sztywna deska ortopedyczna.
Morfina + metamizol zamiast fentanylu – dlaczego to dobre rozwiązanie?
- Dłuższy czas działania – morfina zapewnia 4-6 godzin skutecznej analgezji, eliminując konieczność kolejnych dawek w trakcie transportu.
- Synergiczne działanie – połączenie morfiny z metamizolem skutecznie znosi ból spoczynkowy i redukuje ryzyko przedawkowania opioidów.
- Większe bezpieczeństwo – morfina ma bardziej przewidywalny profil farmakologiczny niż fentanyl, co zmniejsza ryzyko depresji oddechowej u pacjentów w podeszłym wieku.
- Lepszy wybór w kontekście planowanego postępowania – morfina sprawdza się szczególnie, gdy mamy czas na jej miareczkowanie i nie spodziewamy się natychmiastowego przekazania pacjenta na blok operacyjny.
Podsumowanie
Podejrzenie złamania szyjki kości udowej u osób starszych wymaga szybkiej i skutecznej interwencji. Opisany przypadek pokazuje znaczenie odpowiedniego unieruchomienia pacjenta oraz doboru optymalnej analgezji. Zastosowanie materaca próżniowego oraz morfiny z metamizolem zamiast standardowej deski i fentanylu znacznąco poprawiło komfort pacjentki i wpłynęło na bezpieczeństwo transportu.
Dzięki takiemu podejściu pacjentka trafiła do szpitala w stanie stabilnym i bez bólu, co jest kluczowe w dalszym procesie leczenia.
